Σημειολογία

Του Δημήτρη Μητρόπουλου

ΕΧΕΙ αποδειχθεί πολλές φορές: στην πολιτική το πρόβλημα μπορεί να μην είναι οι αντίπαλοι αλλά οι υποστηρικτές σου. Αν οι αντίπαλοί σου δεν καταφέρουν να σε καταστρέψουν, τότε επιχειρούν συμβιβασμό με απώτερο στόχο ένα ισοζύγιο ισχύος. Οι υποστηρικτές σου όμως μπορεί να σε εκθέσουν με τις συμπεριφορές τους - ενίοτε ανεπανόρθωτα.

Η παθολογία αυτή έχει δύο εκδοχές. Η πρώτη εκδοχή, πιο κλασική, έχει να κάνει με θέματα διαχείρισης εξουσίας. Ο Κώστας Σημίτης αποχωρίστηκε όλους σχεδόν τους στενούς συνεργάτες του για ποικίλες αμαρτίες. Από τους λεγόμενους «εκδρομείς του '96» μόνον ο Νίκος Θέμελης έφυγε κανονικά μαζί του από το Μαξίμου. Το ίδιο ίσχυσε και για τον Κώστα Καραμανλή. Τους δικούς του ανθρώπους αποδεκάτισε η γνωστή υπόθεση του Βατοπεδίου το 2008. Η δεύτερη εκδοχή είναι πιο σπάνια αλλά και πιο ενδιαφέρουσα. Στην περίπτωση αυτή, οι υποστηρικτές, παρασυρμένοι από τον φανατισμό τους, υπερβαίνουν τον αρχηγό.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ που επέστρεψε από το κρύο για να στεφθεί αρχηγός της ΝΔ έπειτα από εκατό μέρες εσωκομματικής μάχης, ο Αντώνης Σαμαράς έφερε μαζί του έναν στενό πυρήνα συνεργατών. Αυτοί επικάθησαν εφ' όλων των υπολοίπων αλλά, παρά τις γκρίνιες, δεν έχουν δημιουργηθεί ουσιαστικά προβλήματα. Η μετακόμιση στη Συγγρού έσβησε και τις μνήμες της παλιάς ΝΔ που είχε ορμητήριο τη Ρηγίλλης. Αντιθέτως, ο Αντώνης έχει ένα θέμα συγκράτησης των φανατικών οπαδών του. Ενα πεδίο είναι τα εθνικά, όπου όμως η θέση της Συγγρού έχει αποκρυσταλλωθεί σε τρία γράμματα ΑΟΖ. Στα υπόλοιπα ο Σαμαράς δείχνει διάθεση σύνθεσης. Eπίσκεψη στη Μόσχα, ξαναπιάνοντας το νήμα της Ostpolitik του Καραμανλή την περίοδο 2004-2008. Αλλά και ταξίδι στο Ισραήλ αξιοποιώντας το γεωπολιτικό άνοιγμα της διακυβέρνησης Παπανδρέου το καλοκαίρι του 2010.

ΕΚΕΙ που ενδέχεται να υπάρξει πρόβλημα είναι στην οικονομία. Ο Γιάννης Μανώλης έχει αποδειχθεί χρήσιμος υποστηρικτής του Αντώνη καθώς οι σαμαρικοί υστερούσαν σε ερείσματα εντός της ΔΑΚΕ. Ωστόσο, η «μανωλοποίηση» της βάσης με σκληρές αντιμνημονιακές θέσεις και η πιθανή συνένωση με τη λαϊκή Δεξιά μπορεί να δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα. Στο Περιστέρι ζητούσαν να τα τινάξει όλα ο Σαμαράς στον αέρα. Βεβαίως, ο Αντώνης έχει προνοήσει για τον έλεγχο της έκρηξης. Η επιμονή προς Παπανδρέου πέρσι τον Νοέμβριο για συμμετοχή του ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση Παπαδήμου είχε ως αποτέλεσμα να μην μπορεί η λαϊκή Δεξιά να συνενωθεί στη βάση με το κόμμα του Καρατζαφέρη. Ο πρόεδρος Γιώργος προσπαθεί να βγει με την όπισθεν από το Μαξίμου - αλλά είναι πια αργά.

ΑΡΑ ο αντίκτυπος της νέας δανειακής στον ψυχισμό της λαϊκής Δεξιάς είναι κάτι που θα πρέπει να το λύσει με ομαδική ψυχοθεραπεία η ΝΔ. Στις κουβέντες με τον Παπαδήμο και τους άλλους αρχηγούς, ο Αντώνης επέλεξε τη σημειολογία του σκληρού διαπραγματευτή, προβάλλοντας στοχευμένες θεματικές. Επειδή θέλει να πάει στο Μαξίμου ξανά - ως πρωθυπουργός - ο Σαμαράς ξέρει ότι δεν πρέπει να παγιδευθεί - όπως στο Μακεδονικό - σε μια ακραία διαπραγματευτική θέση. Η πρόκληση λοιπόν είναι να ισορροπήσει ανάμεσα στον ρεαλισμό που επιβάλλει η εξουσία και τις παρορμήσεις των υποστηρικτών του. Αυτά, βεβαίως, δεν είναι εύκολα πράγματα σε χώρα που έχει πάει στο ΔΝΤ.