Ο βαθύς συντηρητισμός

Tου Πάσχου Μανδραβέλη

Σύμφωνοι! Εχουν τα ζόρια τους ο κ. Σαμαράς και (περισσότερο) ο κ. Βενιζέλος. Τα γκάλοπ δείχνουν ότι ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. δεν ξεπερνούν το 50% των εκλογέων. Αν οι δημοσκοπήσεις επαληθευτούν, τότε υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ακυβερνησίας με πιθανώς τραγικά αποτελέσματα για τη χώρα. Αλλά ο κ. Χρήστος Μαγκούφης και ο κ. Κώστας Γκιουλέκας τι περισσότερο μπορούν να προσφέρουν στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση πέρα από την υποκρισία τους; Διότι αποτελεί πολιτικό μπαταχτσιλίκι να ψηφίζεις υπέρ της δανειακής σύμβασης και κατά των μέτρων που τη συνοδεύουν. Δεν είναι καταστροφικό το μήνυμα ότι η πολιτική είναι μια διαδικασία κυβιστήσεων;
Οι βουλευτές που τέθηκαν εκτός των κοινοβουλευτικών ομάδων επειδή καταψήφισαν την κορυφαία επιλογή των κομμάτων τους δεν πρόκειται να φέρουν «αντιμνημονιακές» ψήφους. Αν δηλαδή κάποιος έχει αποφασίσει να καταψηφίσει το ΠΑΣΟΚ, δεν πρόκειται να αλλάξει γνώμη για τα μάτια της κ. Μιλένας Αποστολάκη· ούτε θα υπερψηφίσει Ν.Δ. για την ενδυμασία της κ. Ελίζας Βόζενμπεργκ. Αντιθέτως η απόφαση των δύο αρχηγών μπορεί να διώξει ψηφοφόρους· εκείνους που παρά τα λάθη κατανοούν ότι στη σημερινή συγκυρία η χώρα χρειάζεται σταθερότητα.
Γιατί λοιπόν οι δύο πολιτικοί αρχηγοί πήραν αυτό το ρίσκο; Είναι τόσο ισχυρά τα πελατειακά δίκτυα του κ. Γιώργου Βαγιωνά στη Χαλκιδική ή της κ. Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου στη Β΄ Αθηνών και κατά συνέπεια χρήσιμα για τα αποτελεματα των κομμάτων; Πιθανόν, αλλά μπορεί τα πράγματα να είναι και χειρότερα. Μπορεί δηλαδή η πολύπλευρη κρίση να μη δίδαξε τίποτε στα κόμματα και να πορεύονται σε παλιές ατραπούς με εκκλήσεις για συστράτευση, ελπίζοντας -περίπου όπως οι «Αγανακτισμένοι»- ότι με απλές κινήσεις τα πράγματα θα γυρίσουν στο 2009.
Βασικότερο όμως πρόβλημα είναι ότι όλες οι οργανωμένες δομές του πολιτικού συστήματος μοιάζουν να μην αγγίχτηκαν από την κρίση. Ολοι λειτουργούν όπως παλιά. Τα κανάλια, αντί να εμβαθύνουν, βρήκαν προσφορότερο πεδίο για κραυγές και κλαυθμούς. Οι συνδικαλιστές, αντί να προτείνουν, συνεχίζουν να κλείνουν εις μάτην καθημερινά το κέντρο της Αθήνας. Οι βουλευτές συνωστίζονται για την κατάθεση ρουσφετολογικών τροπολογιών. Οι πολιτικοί αρχηγοί κοκορομαχούν όπως στο παρελθόν. Στα ΑΕΙ δίνουν μάχες οπισθοφυλακής για να μην αλλάξει τίποτε. Οι διανοητές (όπως έγραψε σε ένα πολύ σημαντικό κείμενο ο καθηγητής κ. Κώστας Σοφούλης) ασκούνται στην παλιά τους τέχνη: «Το αναμάσημα των ίδιων και των ίδιων κριτικών αναλύσεων, σε επίπεδο περίπου μεταφυσικής αφαίρεσης, μάλλον εξάντλησε την κατανόηση της κατάστασης αμηχανίας που έχει περιέλθει η σκέψη των αριστερών διανοητών, μικρών και μεγάλων. Η ανακύκλωση των θεωρητικών στερεοτύπων, παλιότερων και νεότερων, κουράζει πλέον αφού δεν οδηγεί σε σχέδια δράσης. Αυτοαναιρείται έτσι ο λόγος της αριστεράς, αφού παύει να είναι μέθοδος για την αλλαγή του κόσμου και γίνεται δικαιολογία για αυτονόμηση της διαμαρτυρίας ως πολιτικής δράσης» («Η πολυτέλεια της άπρακτης διανόησης και οι ανάγκες των καιρών», «Μεταρρύθμιση» 4.4.2012).
Η χειρότερη απάντηση σε μια κρίση είναι ο συντηρητισμός· δεξιός και αριστερός. Σ’ αυτόν καταφεύγουν οι πολιτικοί αρχηγοί των δύο μεγάλων κομμάτων, αλλά και όλα τα μικρά συστήματα εξουσίας της χώρας, διασφαλίζοντας την καταστροφή.